Gemi, Gemicilik ve Yelkenli Tekne Tanımları
 

1

Gemicilik nedir? Genel tarifini yapınız. İnsanların su üzerinde yüzme yeteneği olan araçlardan istifade etmeye başladıkları günden, zamanımıza kadar ulaşan uzun tarihi olan bir meslektir.

2

Gemi nedir? Tarifini yapınız. Gemi tahsis edildiği gayeye uygun olarak kullanılan ve denizde yelken, makina gücüyle hareket eden ticaret ve savaş maksatları için özel şekillerde techiz edilmiş muhtelif büyüklükteki ağaç, saç veya sentetik maddelerden yapılmış teknelerdir.

3

Gemiler kullanılış amacına göre kaç sınıfa ayrılırlar? Üç sınıfa ayrılırlar:
a. Savaş Gemileri
b. Ticaret Gemileri
c. Spor ve Tenezzüh Tekneleri

4

Savaş gemilerini tarif ediniz. Savaş maksadına uygun olarak, hücum ve savunma için özel silahlar ile donatılmış gemilerdir.

5

Ticaret gemilerini tarif ediniz. Ticaret maksadıyla inşa edilmiş gemilerdir. Tamamıyla ticaret maksadıyla kullanılır.

6

Spor ve tenezzüh teknelerini tarif ediniz. Gezi, spor ve eğlence amacıyla kullanılan teknelerdir.

7

Ticaret gemileri yaptıkları işe göre kaç sınıfa ayrılırlar? a. Yolcu gemileri, yatlar
b. Yük gemileri (şilepler)
c. Yük ve yolcu gemileri
d. Tankerler
e. Balıkçı gemileri
f. Hovercraft (hava yastıklı gemiler)
g. Ro-Ro gemileri
h. Konteyner gemileri
i. Hizmet tekneleri

Bir Geminin Kısımlarını Oluşturan Aşağıdaki Kavramları Açıklayınız

8

Ana Omurga nedir? Geminin temelini teşkil eder. Baştan kıça kadar geminin en altında ve ortadadır.

9

Kontra Omurga nedir? Ana omurganın zedelenmemesi için altına konan omurgadır.

10

Yalpa Omurgası nedir? Geminin yalpasını azaltmak için su kesiminin alt kısmına sintine dönümü dış kısmına, boylamasına konan uzun parçalardır.

11

Baş Bodoslama nedir? Omurgadan baş tarafa kaldırılan demir veya ağaç kısımdır.

12

Kıç Bodoslama nedir? Omurgadan kıç tarafa kaldırılan demir veya ağaç kısımdır.

13

Posta veya Eğri nedir? Döşeklerden yukarı doğru çıkan ve üzerlerine kaplama veya saç levhaların vurulduğu tekne yapı elemanıdır.

14

Kaplama nedir? Ağaç teknelerde üzerine boyuna kaplanan tahtalardır.

15

Kemere nedir? Karşılıklı iki postayı veya eğriyi birleştiren tekne elemanıdır. Bunların üzerine güverte saçı veya tahtaları konur.

16

Öksüz Kemere nedir? Makina kaportası veya ambar ağızları gibi açık yerlerin iki yan tarafına konan yarım kemerlere denir.

17

Karina nedir? Gemi boşken su yüzünden aşağıya omurgaya kadar olan dış kısımdır.

18

Borda nedir? Gemi boşken karinanın üstünde ana güverteye kadar olan dış kısmıdır.

19

Alabanda nedir? a. Tekne borda kaplamalarının iç yüzü
b. Dümeni olanağı kadar basmak
anlamındadır.

20

Kaç türlü güverte vardır? İsimlerini yazınız. a. Ana güverte,
b. Filika güvertesi
c. Glodara güvertesi
d. Gezinti güvertesi
e. Miyar pusla güvertesi
f. Kasara güvertesi

Bir Geminin Kısımlarından Şu Deyimleri Açıklayınız

21

Çene nedir? Baş tarafta bodoslama ile omurga arasındaki kavisli yerdir.

22

Çalım veya Kuruz nedir? Kıç tarafta sudan aşağı olan dar kısımdır.

23

İskele Tavası nedir? Gemi iskelelerinin en alt ve üst kısımlarındaki dört köşe kısımlardır.

24

Lumbarağzı nedir? Gemiye giriş - çıkış yerleridir.

25

Armuz nedir? Yan yana gelen kaplama veya güverte tahtalarının arasında, uzunluğuna hasıl olan açıklıktır.

26

Sugra nedir? Baş başa bitişik olarak gelen güverte veya kaplama tahtalarının aralarında, enliğine hasıl olan açıklıktır.

27

Puntel nedir? Güvertenin kuvvetlendirilmesi maksadıyla alttan dikine vurulan destekler ile güverte üzerindeki vardavelaları tutmak için güverte üzerine dik konulan demir veya pirinç çubuklardır.

28

Vardavela nedir? Küpeştenin altındaki veya üzerindeki puntellere bağlı ve güverteye paralel demir veya pirinç çubuklardır. Tentelerin yakalarını bağlamak için kullanılan ve puntellerin üst başlarında boyuna geçirilen tellere de vardavela denir.
Gemicilikte Kullanılan Aşağıdaki Deyimleri Açıklayınız

29

Şeytan Çarmıhı deyimini açıklayınız. Gemicilerin bordadan aşağıya inmesi için kullanılan ip merdivenlerdir.

30

Manika deyimini açıklayınız. Geminin ambar, makina dairesi v.s. gibi kapalı mahallerine temiz hava girmesi için açılan deliklere konulan hava borularıdır.

31

Baba deyimini açıklayınız. Halat ve tel bağlamak için gemi güvertesine bağlı demir sütunlarıdır.

32

Koç Boynuzu deyimini açıklayınız. Geminin çeşitli yerlerinde halat volta etmek için kullanılan boynuz şeklinde ağaç veya metallerdir.

33

Mapa  deyimini açıklayınız. Güverte üzerinde bulunan sabit halkalardır.

34

Anele  deyimini açıklayınız. Güverte üzerinde bulunan hareketli halkalardır.

35

Karanfil deyimini açıklayınız. Pruva direği ile grandi direği cundaları arasındaki tel halattır.

36

Falaka deyimini açıklayınız. İki matafora cundaları arasında yeralıp can halatlarının bağlı bulunduğu tel halat.

37

Irgat deyimini açıklayınız. Geminin demirini denize funda etmek, tekrar gemiye almak ve halat manevraları yapmak için baş üstünde bulunan makinadır.

38

Vinç deyimini açıklayınız. Özellikle gemiye yük almak ve vermek için kullanılan ambar ağızlarına yakın makinalardır.

39

Bumba deyimini açıklayınız. Gemiye yük alıp, çıkarmak için genelde vinçle kullanılan ağaç veya içi boş demir borulardır.

40

Abli deyimini açıklayınız. Bumba cundasına bağlı halat veya palangalardır. Bumbayı istenilen tarafa çevirmek için kullanılır.
Bir Geminin Kısımlarından Aşağıdaki Deyimleri Açıklayınız

41

Küpeşte nedir? Parampetlerin veya vardavela puntel yapısı üzerine konulan ağaç veya metallerdir.

42

Firengi Delikleri nedir? Güvertedeki suların denize akması için bordaya açılan deliklerdir.

43

Sintine nedir? Çift dipli teknelerde ambarların dip taraflarında karina saçları

44

Kurt Ağzı nedir? İçinden halat geçmesi için güverte üzerinde baş ve kıç omuzlarına bağlanan demir yastıklardır.

45

Portuç nedir? Aletler, boya vs. saklanmasına mahsus dolap veya kapalı bölüm.

46

Dabılbotum nedir? Geminin karinesi yırtıldığı zaman teknenin su almaması için, postaların iç tarafına ikinci bir kaplama daha kaplanır ki bu iki kaplama arasına dabılbotum denilir. Safra veya yakıt tankı olarak kullanılabilir.

47

Lumbuz nedir? Işık veya havanın gemiye girmesi için bordaya açılan yuvarlak pencerelerdir.

48

Körkapak nedir? Lumbuzları içerden kapayan demir kapaklardır.

49

Pruva Direği nedir? Pruvadan itibaren 1. direktir.

50

Grandi Direği nedir? Pruvadan itibaren 2. direktir.

51

Mizana Direği nedir? Pruvadan itibaren 3. direktir.

52

Kontra Mizana Direği nedir? Pruvadan itibaren 4. direktir.

53

Kontreta Mizana Direği nedir? Pruvadan itibaren 5. direktir.

54

Seren nedir? Direk veya çubuklara enine olarak konulan ağaç veya saç sütun olup, makinalı gemilerde işaret bayraklarının çekilmesi, yelkenli gemilerde yelken açılmasında kullanılır.

55

Cunda nedir? Bir serenin veya direğin en ucuna denilir.

56

Kapela nedir? Çarmık veya patrisaların bağlı bulundukları veya geçtikleri yerlere denir.

57

İskalarya nedir? Çarmıkların aralarında yapılan ip basamaklardır.

58

Çarmık nedir? Direkleri yandan tutan tel halatlardır.

59

Patrisa nedir? Direkleri kıça doğru tutan halatlardır.

60

İstirilya nedir? Direkleri başa doğru tutan halatlardır.

61

Arma nedir? Güverte üzerinde bulunan direk, seren, bumba vs. ile bunların donanımıdır.

62

Cıvadra nedir? Geminin baş tarafından denize doğru çıkmış olan direktir. Buraya istiralyalar bağlanır.

63

Dümen nedir? Gemiyi istenilen yöne çevirmek için, saç veya tahtadan yapılan ve geminin kıç tarafında bulunan hareketli donanımdır.

64

Yelpaze nedir? Dümenin su içindeki en geniş kısmıdır.

65

Dümen Boğazı nedir? Yelpaze ile dümen tası arasındaki kısımdır.

66

Dümen Tası nedir? Yekenin dümene bağlı bulunduğu en üst kısmıdır.

67

Yeke nedir? Dümeni istenilen yöne çevirmek için dümen tasına bağlı koldur.

68

Dümen Dolabı nedir? Dümen yekesine donatılan dümeni sancak ve iskeleye basan donanımdır.

69

Loça nedir? Demir zinciri ve halatların gemiye giriş çıkış yerlerinde özel olarak yapılmış açıklıklardır.

70

Tente nedir? Güverteyi güneş ve yağmurdan muhafaza etmek için güverte üzerine açılan branda örtü.

71

Tente Omurgası nedir? Tentenin, orta altına konulan ağaçtır.

72

Sancak ve iskele geminin neresidir? Bir geminin baş - kıç hattı üzerinde pruvaya baktığımızda sağda kalan kısmına sancak, solda kalan kısmına iskele denir.

73

Pupa ve pruva nedir? Geminin kıç tarafına pupa, baş tarafına da pruva ismi verilir.

74

Gemi demiri nedir? Geminin deniz üstünde bir mevkide durmasını sağlamak için, halat ve zincire bağlı muayyen ağırlıklarda şekil verilmiş demirdir.

75

Gemi demirinin kısımlarını sayınız. a. Anele
b. Beden
c. Çipo
d. Askı Mapası
e. Kollar
f. Tırnak
g. Gaga
h. Meme

76

Deniz araçlarında genellikle kullanılan makaraları tanımlayınız. Ağır cisimlerin kaldırılmasında veya indirilmesinde, az güç sarfederek çok iş yapmak amacı ile palanga sistemlerinde veya işleyen bir halatın yönünü değiştirmede kullanılan madeni ve ağaç araçlardır.

77

Halat nedir? Gemilerde arma ve diğer donanımlarda; bağlama, çekme, kaldırma işlerinde kullanılan malzemelerdir.

78

Yapıldıkları materyale göre halat tiplerini sayınız. a. Bitkisel halatlar
b. Madeni halatlar
c. Sentetik halatlar

79

Yapılış malzemesi ne olursa olsun halatlarda bulunması gereken nitelikler nelerdir? v Çekme gücünün yüksek olması
v Tabi ve kimyevi etkenlere karşı dayanıklılık
v Esnek, yumuşak ve hafif olması

80

Halatları meydana getiren elemanları sayarak açıklayınız. a. Lif: Halatın yapıldığı malzemenin en ince
    parçasıdır.
b. Flasa: Liflerin bir tarafa bükülmesi ile elde
    edilen ve halatı meydana getiren ipliklerdir.
c. Kol: Flasaların bir tarafı bükülmesi sonucu
    halatın elde edilen uç elemanlarıdır. Flasa
    gibi bütün halat boyundadırlar.
d. Halat: Kolların bükümünün aksi yönünde
    hepsinin birarada bükülmesi ile halat
    meydana gelir.

81

Usturmaça nedir, nerelerde kullanılır? Gemilerin bir yere aborda (yanaşma) olmaları halinde veya bir rıhtımda yatarken, geminin deniz etkisi ile rıhtıma çarpmaması ve bordasının hasar görmemesi için, özel surette yapılmış yastıklardır. Birçok tipleri olup; ağaç, halat, lastik ve sentetik köpükten yapılmış olanları vardır.

82

Kaç çeşit yelken mevcuttur? 1. Randa yelkeni
2. Pıraçıra yelkeni
    a. Aşırtmalı pıraçıra
    b. Sabit pıraçıra
3. Latin yelkeni
4. Yarım latin yelkeni
5. Huri-pena veya markoni yelkeni

83

Dört direkli bir yelkenli geminin direklerinin isimlerini sayınız. - Pruva
- Grandi
- Mizana
- Kontra mizana

84

Kabasorta yelkenin yakalarını sayınız. - Cunda yakası
- İskota yakası
- Seren yakası
- Orsa yakası
- Altabaşo yakası

85

Randa yelkenin yakalarını sayınız. - Karula yakası
- Çatal yakası
- Cunda yakası
- İskota yakası
- Orsa yakası
- Seren yakası
- Kıç gradin yakası
- Altabaşo yakası

86

Üç köşe yelkenin yakalarını sayınız. - Karula yakası
- İskota yakası
- Çördek yakası
- Kıç gradin yakası
- Orsa gradin yakası
- Altabaşo yakası

87

Bir can filikasında bulunması gereken malzemeler nelerdir? Motorlu ve kürekli cankurtaran filikaları aşağıdaki gibi donatılır:
1.   Yedekliği ile beraber tam kürek takımı
      (motorlu filikalarda aynı boyda filikadakinin
      yarısı)
2.   Bir boyna küreği
3.   1.5 takım düz veya yarım ay iskarmoz
4.   Bir filika kancası
      (motorlu filikalarda iki kanca)
5.   Beher lavra deliğine ikişer tapa
      (valflı lavra deliklerinde buna gerek yoktur)
6.   Galvanizli saçtan bir mastalya ve bir gerdel
7.   Düz veya savlolu boyunduruk yekeli bir
      dümen
8.   İki el baltası
9.   Kullanışlı bir fener
10. Yelken donanımlı bir veya daha fazla direk
11. Bir filika pusulası
12. Filika bordasını kuşatan bir can halatı
13. Bir deniz demiri
14. 55 metre uzunluğunda bir el incesi
15. Nebati veya hayvani yağ dolu 4,5 litre
      hacimde ve deniz demirine bağlanabilir bir
      kap
16. Filikanın içine girecek beher kimse başına,
      1 litre içme suyu alan, su sızdırmaz ve
      üzerine bir maşraba bağlanmış tatlı su
      sarnıcı
17. Filikanın içine girecek beher kimse başına,
      1 kilo peksimet ve zeytin tanesi alan su
      sızdırmaz kumanya sandığı
18. En az bir düzine kendi kendine tutuşur
      meşale bir kutu kibriti muhtevi su sızdırmaz
      kutu
19. Küçük aletlerin yerleştirilmesi için sandık
20. Telsiz makinası (motorlu filikalarda)
21. Işıldak (motorlu filikalarda)

88

İskandil nedir? Kullanıldıkları amaca göre kaç çeşit iskandil vardır? İskandil, deniz derinliğini ölçmek için elektrikli veya üzerinde kulaç işareti bulunan halat ve belirli ağırlıktaki kurşundan yapılmış aletlere verilen isimdir. Kullanıldıkları amaca göre en küçüğünden itibaren iskandil çeşitleri şunlardır:
v Admiralti demiri
v Marten demiri
v Siemens demiri
v Danfor (hafif tip demir) demiri
v Pulluk tip demir
v Balıkça demiri
v Tırmık
v Şemsiye demiri
v Mantar demiri

89

Kilit nedir, kısaca anlatınız. Gemilerde kullanılan halat, zincir gibi malzemeleri birbirine eklemek amacıyla kullanılan malzemedir.

90

Radansa nedir, kısaca anlatınız. Halatların çımalarına kasa yapmakta kullanılan ve kasa içine yerleştirilen madeni malzemelerdir. Değişik büyüklüktedir.

91

Kerye nedir, kısaca anlatınız. Halatların çımalarına geçici kasa yapmakta kullanılan madeni malzemelerdir. Bilhassa bunların tel halatlarda kullanılma yeri fazladır.

Aşağıdaki Terimleri Açıklayınız

92

Iskaça nedir? Direklerin ve civadraların oturduğu yuvalardır.

93

Selviçe nedir? Gemi donanımlarında kullanılan hareketli halatlara verilen genel bir isimdir.

94

İstinga nedir? Yelkenlerin söndürülmesi için onları boğacak şekilde donatılmış selviçelerdir.

95

Arma nedir? Gemilerin sabit donanımlarıdır.

96

Lava Etmek nedir? Bir ana arma donanımının doldurulması, boşunun alınması anlamında kullanılır.

97

Laçka nedir? Boş veya boşalmış anlamındadır. Bir halatı boşaltmaktır.

98

Orsa nedir? Bir yelkenli tekne ile rüzgar üstüne yakın seyretme işlemidir.

99

Tıramola nedir? Yelkenli bir teknede, tekneyi çevirecek rüzgarı bir kontradan diğer bir kontraya alma işlemidir.

100

Apazlama nedir? Kemere yönünden esen, yani bordaya dik gelen rüzgara denir. Bu rüzgarı kullanarak seyreden yelkenli teknenin yaptığı seyre apazlama seyri denir.

101

Kabasorta nedir? Arma direk donanımları serenli ve seren yelkenli olan yelkenli gemi donanımlarıdır. Başka bir manası da iki tek dilli makaradan oluşan basit bir palangadır.

102

Zincir nedir ve neden yapılmıştır? Genel görünüşleri itibariyle birbiri içinden geçmiş madeni halkalardan oluşan bir malzemedir. Dökme veya dökmeçelik olduğu gibi, kullanılacak yerlere göre gerekli materyalden yapılır.

103

Zincirde bakla nedir? Zinciri meydana getiren her bir halkadır.

104

Zincirde lokma nedir? Zincirde bakla içine konan çubuk parçadır.

Aşağıdaki Terimleri Açıklayınız

105

Kaplumbağa nedir? Demir loçalarına yakın güvertelere monte edilmiş bir nevi kacıstanyoladır. Ticaret gemilerinde kullanılır.

106

Kastanyola nedir? Demirin fundası esnasında zincir süratle akarken, zincirin akışını kontrol için ırgat üzerinde bulunan bir fren düzenidir.

107

Hırça Mapası nedir? Demir zincirlerinin, zincirlikteki çimasının gemiye bağlandığı sağlam mapadır.

108

Domuz Tırnağı nedir? Bir tarafı zincirin baklasına gelecek şekilde, diğer tarafı palanga donatmak için mapalı olarak yapılmış demir kancalardır.

109

Bosa nedir? Demir zincirlerini veya halatları voltadan önce tutmak için, güverteye çakılı mapalara bağlı ve uçları maçalı, zincir veya halat parçasıdır.

Yelkenli Gemiler Seyrederken Kullanılan Aşağıdaki Kumandaları Açıklayınız

110

Aganta nedir? İskota gibi bir halatın geçici olarak tutulmasıdır.

111

Alesta nedir? Yapılacak işe hazır ol kumandası.

112

Arya nedir? Çubukların, serenlerin ve yelkenlerin aşağı indirme kumandasıdır.

113

Fora nedir? Bir yere bağlanmış halatların çözülmesi için verilen kumandadır.

114

Hisa nedir? Bir yelkeni veya çubuğu yukarı basmak, kaldırmaktır.

115

Viya nedir? Belirlenen bir rota veya kerterizde seyretmektir.

116

Volta nedir? Halatın bedenini ve çımasını babaya, çubuğa bağlamak.

117

Yürütmek veya Kasmak nedir? Yekeyi rüzgar üstüne çekerek tekneyi rüzgar yönünden daha çok açıp seyretmek.

118

Denize adam düşmesi halinde yapılacak işler nelerdir? Nasıl kurtarılır?
  • Denize düşeni gören ilk şahıs derhal bir can simidini denizdeki adama doğru fırlatır ve denize adam düştü diye bağırarak kaptan köşküne haber verir, vardiya zabiti derhal dümen manevrası yaparak kazazedeyi pervaneden kurtarmaya çalışır. Makina stop ve tornistan yapılarak gemiyi durdurur. 2 saniye fasılalı 2 düdük çalar. Deniz dalgalı ise can filikasının bulunduğu borda rüzgar altı yapılır.
    Kazazedeler denizde boğulmadan ziyade ısı kaybından ölmektedir. Kazazedelerin suda kalma süreleri aşağıda cetvelde gösterilmiştir:
     
  • +00      5 - 20 dakika

  • +40      30 dakika - 3 saat

  • +100   1 - 6 saat

  • +160   2 - 24 saat

  • +210   3 - 40 saat

Soğuk suda vücut ısısı 25 derece düştüğü zaman kalp çalışmaz duruma gelmektedir.
Yünlü elbiselerin su içinde vücut soğumasını geciktirdiği tespit edilmiştir. Yani suya düşen kazazedenin giyimli olması çıplak olmasından daha faydalıdır.
Soğuk su içinde yapılan hareket havada yapılan hareketin aksine vücut ısısını kaybettirmektedir. Yani soğuk su içinde ısınmak için hareket edilmemeli, hareketsiz durulmalıdır.

119

Boğulan bir insana ilk yardım nasıl yapılır? Soğuk suyun etkisine maruz kalmış baygın bir kazazede 370likbir banyoya sokularak suyun harareti 440ye kadar çıkartılmalı, kazazedeye masaj yapılmalıdır. Eğer kalp atışı ve solunum durmuşsa dıştan kalp masajı ve ağızdan ağıza metodu ile suni teneffüs yapılmalıdır.

120

Boğulma tehlikesi geçiren bir kazazede yüzerek nasıl kurtarılır? Arkadan yaklaşarak kazazede geriye doğru yatırılır, çene altı avuç içerisinde olmak üzere sıkıştırılarak tutulur, kurtarıcı tek koluyla yüzerek kazazedeyi çeker. Kazazedenin yüzü su dışında kalmalı ve vücudu su yüzeyine paralel bulundurulmalıdır.
Kurtarıcı kolunu kazazedenin göğsü üstünden geçirerek koltuk altından tutarak kurtarma yapabilir. Uzun saçlı bir kazazedeyi saçından sürükleyerek kurtarma yapılabilir.
Boğulma vücuttaki oksijen yetersizliğinden ileri gelen bir haldir. Kurtarıcı sığ suya geldiği zaman ayakları yere değince hayat busesi ile suni teneffüs metodunu uygulayabilir.

121

Suni teneffüs metotlarını sayarak açıklayınız. 1. Ağızdan ağıza metodu ile suni teneffüs:
Kazazedeye ağızdan verilen hava içinde ona yetecek kadar oksijen mevcuttur.
Yetişkin bir kazazedeye dakikada 10 defa, çocuk ise dakikada 20 kere kesik ve sık ritimle suni teneffüs uygulanır. Kazazedenin başına arkasından tutup açık ağzının içine nefes verirken burnu kapatılmalıdır. Kazazedenin ağzından su geliyorsa yan yatırılarak, hafifçe karnına bastırılmalı ve su çıkarılmalıdır.
Kurtarıcının verdiği nefes kazazedenin göğsünü şişiriyorsa ağızda yabancı bir madde vardır veya dil geriye kayıp nefes yolunu tıkamıştır. Kurtarıcı kazazedenin dilini bir kaç defa çekip bırakmalıdır.
Kazazede küçük bir çocuksa kurtarıcı onu kısa bir müddet baş aşağı tutar veya belinden tutarak baş aşağıya sarkıtır, sırtına 1-2 tokat atar.
Kurtarıcı ağızdan ağıza teneffüs metodunu uygulamak için bir eliyle kazazedenin çenesinden, öteki eliyle alnından tutup kazazedenin başını onun sırt üstü seviyesinden aşağı tutmaya çalışmalıdır.

2. Schaeffer metodu ile suni teneffüs:
En pratik metottur. Kazazede sırtüstü yatırılır. Bir kolu bükülerek, başı sağa veya sola çevrilip elinin üzerine konur. Diğer bir kol ileri uzatılır. Bacakları aralanır. Dilinin nefes borusunu tıkayıp tıkamadığına bakılır. Tıkıyorsa dil bir iki defa çekilir.
Kurtarıcı kazazedenin bacakları arasında dizleri üzerine çökerek kolları dik, ellerini kazazedenin böğrüne koyar. 26-27 kg.'lık basıncı geçmeyen kendi vücut ağırlığı ile yüklenir. Yükleme 2 saniye sürmeli, geri çekilirken 2 saniye müddet geçmelidir.
Bu metot ile suni teneffüs uygulayan kurtarıcı bu ritmi bozmadan bu işlemi dakikada 12 kere yapmalı, kazazede normal solunuma kavuşuncaya kadar devam ettirmelidir.

3. Holger Nielsen metodu ile suni teneffüs:
Kazazede yüzüstü yere yatırılıp, kolları dirsekleri bükülerek elleri birbirinin üstüne konup, yanağı ellerinin üstüne oturtulur. Suni teneffüs uygulayacak şahıs kazazedenin başucuna geçer. Ellerini kürek kemikleri üstüne koyar 2 saniye bastırır. Sonra kazazedenin dirseklerine yakın kısmında tutar, kollarını yukarıya kaldırır, 2 saniye soluk almasını sağlar. Bir saniye sonra sırtına bastırma işlemine yeniden başlar. Bu işlem bir dakikada 10 kere yapılmak suretiyle devam edilir. Kazazede soluk almaya başlayınca yalnız kollar yukarı çekilerek işleme devam edilir.
H.Nielsen metodu suni teneffüste kazazedenin sırtına yapılacak basınç:
Yetişkinler için: 4-11 kg.
Çocuklar için  : 5-6   kg.
Çok küçük çocuklar için: 1-2 kg. olmalıdır.

4. Silvester metodu ile suni teneffüs:
Bu teneffüs kazazedenin sırt üstü yatırılarak suni teneffüs yaptırılma zorunluğu karşısında uygulanır.
Kazazedenin başı arkaya sarkıtılacak şekilde omuzları altına katlanmış bir elbise yerleştirilir. (Sırt kısmı yükseltilir)
Suni teneffüs uygulayacak şahıs kazazedenin başucuna diz çöker onun bileklerinden tutar, kolları kazazedenin kendi göğsü üzerinde kavuşturulur, kolları dış yukarıya yeni kendine doğru çeker. Kazazedenin ellerinin içini yere bastırır. (3 saniye sürer). Kurtarıcı kolları, kazazedenin göğsü üzerinde tekrar sevkederek hareketinin başlama vaziyetine geçer ve 20-27 kg.lık bir basınçla tuttuğu bileklerle beraber göğsü üzerine abanır. 2 saniye süreyle bu hareketler dakikada 12 kere uygulanmalıdır. (Her iki hareket 5 saniyede tamamlanmalıdır. Kazazede normal solunuma başladığı zaman bu iki hareket kazazedenin solunum ritmine uydurulmalıdır.)

122

Gemi Tasdiknamesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir? Geminin Türk bayrağını çekme hakkı gemi tasdiknamesi ile ispat olunur. Gemi tasdiknamesi alınmadıkça, Türk bayrağını çekme hakkı kullanılmaz. Bu belge veya bunun sicil memurluğundan tasdik edilmiş bir hülasası yahut bayrak şahadetnamesi daima gemide bulundurulur.
Onsekiz gros tonilatodan ufak gemiler gemi tasdiknamesi olmasa da Türk bayrağı çekebilirler.
Gemi tasdiknamesi liman başkanlığına bağlı gemi sicil memurları tarafından tanzim edilir ve sicildeki kayıtların hepsi tam olarak bu belgeye işlenir.
  1. Geminin adı
  2. Alınış sebebi
  3. Donatma iştirakinde varsa gemi müdürü
  4. Ölçü belgesinin özeti, ebat ve tonaj
  5. Geminin kaydolduğu gün ve sicil numarası
  6. Gemi sahibi

123

Gemi Ölçme Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir? Geminin ana ölçülerini, belli başlı vasıflarını ve tonajını gösterirler. Liman başkanları 18 gros tonilatodan küçük gemileri ölçmeye salahiyetlidirler. Daha büyük gemiler Ulaştırma Bölge Müdürlükleri gemi sörvey kurulu uzmanlarınca ölçülür. Önce bir ölçü raporu tanzim edilir. Sonra belge tanzim edilir. Bu belgenin gemide bulundurulması zorunludur.
Gemi ölçü belgelerinde:
  1. Gemi adı
  2. Cinsi
  3. Bağlama limanı
  4. Kütük No
  5. Yapan
  6. Yapıldığı yer, yıl
  7. Yapı malzemesi
  8. Baş ve kıçın biçimi
  9. Perde sayısı
  10. Ana ölçüleri
  11. Tonajı
  12. Makinesi yazılır.

124

Denize Elverişlilik Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir? Her gemide bulunur. O geminin denize elverişli olduğunu gösterir. 18 grostan büyük ticaret gemilerinin denize elverişlilik belgesi alma mecburiyeti vardır. 500 gros tondan küçük gemiler Karadeniz, Ege, Akdeniz Bölgesi Liman ve Denizişleri Müdürlüğü tarafından denetlenerek denize elverişlilik belgesi alabilirler.
Denize elverişlilik belgesinin geçerlilik süresi 1 yıldır. Yük gemilerinin su altı muayenesi 2 senede bir, yolcu gemilerinin ise her sene yapılır. Güverte, makinelerin muayenesi her sene yapılır. İdare klaslı gemilerin tekne ve makine muayenelerini (yük gemileri) klas müessesesine bırakabilir.
Denize elverişlilik belgelerinde aşağıdaki bilgiler yazılıdır:
  1. Gemi adı
  2. Cinsi
  3. Tanınma işareti
  4. Bağlama limanı
  5. Donatan
  6. Tescil limanı
  7. İşleten
  8. Tescil No
  9. Teknik kütük no
  10. İnşa yeri, tarihi
  11. Geminin boyutları
  12. Ana makine
  13. Tonajı
  14. Pervanesi
  15. Fribordu
  16. Yakıtın cinsi miktarı
  17. Şaftının cinsi
  18. Müsaade edilen sefer bölgesi
  19. Yolcu istiabı
  20. Cankurtaran teçhizatı
  21. Yangın söndürme teçhizatı
  22. Muayene tarihleri ve belgenin geçerlilik süresi

125

Yola Elverişlilik Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir? Liman başkanları tarafından verilir. Alındıktan sonra geminin azami 48 saat zarfında limandan kalkması gerekir. Bu belge kaptan tarafından veya salahiyetli kıldığı bir memur tarafından geminin yük durumu, suyu, kumanyası, yakıtı, yolcuların durumu tetkik edildikten sonra verilir. Geminin bu limandan beyan edilen diğer limana gidebileceğini gösteren izin kağıdıdır.
Bu belgede:
  1. Eski belge numarası,
  2. Cilt numarası,
  3. Geminin sicil numarası,
  4. Ölçü belgesi,
  5. Bağlama limanı,
  6. Muayene limanı,
  7. Muayene sıra numarası,
  8. Hitam tarihi,
  9. Hamule tonu,
  10. Rüsum tonu,
  11. Donatanın adı,
  12. Tayfa adedi,
  13. Yüklü veya boş olduğu,
  14. Yolcu durumu,
  15. Aldığı verdiği yük miktarı,
  16. Geldiği liman ve tarih,
  17. Alınan harç,
  18. Makbuz no,
  19. Gideceği liman yazılıdır.

126

İstanbul limanı hudutları nereleden geçer? İstanbul Boğazından seyir nizamı nasıldır? Bu nizamın uygulandığı sahanın hudutları neresidir? İstanbul limanı Haliç'i ihtiva etmek üzere, kuzeyde İstanbul Boğazı ağzında Anadolu ve Türkeli fenerleri arasını birleştiren hat ile, güneyde Bababurnu (Büyükçekmece), Bababurnunun 2 mil güneyindeki bir mevki ile Yelkenkaya feneri arasını birleştiren hatlar arasında kalan deniz sahasıdır. İstanbul limanı üç kısma ayrılmıştır:
a. İç Liman: Galata Köprüsü'nden itibaren Kağıthane'ye kadar devam eden sahadır.
b. Orta Liman: Galata Köprüsü, kuzeyde Dolmabahçe saat kulesi ile Kızkulesi, güneyde Ahırkapı feneri ile Kadıköy mendirek fenerini birleştiren hatlar arasında kalan deniz sahasıdır.
c. Dış Liman: Orta liman sınırları dışında kalan İstanbul Boğazı ile Marmara cihetindeki liman sahasıdır.

İstanbul Boğazında seyir nizamı: İstanbul liman tüzüğüne göre İstanbul Boğazından Karadeniz'e doğru geçen gemiler, boğazın seyre elverişli kısmının (Boğaz geçit yolu) orta hattının Anadolu tarafını; Marmara cihetine doğru geçen gemiler, sözü geçen orta hattın Avrupa tarafını takip ederler.
Ayrıca aşağıda belirtilen madde ile Boğazdan geçen transit gemilerin geçişleri kolaylaştırılmıştır.
Kuzeyde Rumeli fenerinden Anadolu fenerine çekilen hat ile güneyde Ahırkapı fenerinden Kadıköy mendirek fenerine çekilen hat arasındaki sahada boğazın karşılıklı 2 sahili arasında aykırı olarak geçiş yapan şehir hattı gemileriyle her türlü deniz araçları Karadeniz'den Marmara ve Marmara'dan Karadeniz istikametine seyreden gemilerin yollarından çıkacaklar ve bu gemilere çapariz vermeyeceklerdir. Ancak; çatışma ihtimali olan hallerde her iki gemi de çatışmayı önlemek için gerekli tedbirleri alacaklardır.

127

İzmir limanı hudutları nerelerden geçer? İzmir limanı Foça ile Karaburun'u birleştiren hattın doğusunda kalan deniz alanıdır. İzmir limanı üç kısma ayrılmıştır:
a. İç Liman:Mendireğin kuzey köşesiyle Karşıyaka sahillerinde Naldöken mevkiine çizilen hattın arasında kalan deniz alanıdır.
b. Orta Liman: Karşıyaka-Salhane (Yalı) arasını birleştiren çizgi ile mendireğin kuzey köşesini Karşıyaka sahilinde Naldöken mevkiini birleştiren hattın arasında kalan deniz alanıdır.
c. Dış Liman: Saz burnu ile Güzel yalı arasını birleştiren çizgi ile Karşıyaka ve Salhane (Yalı) arasını birleştiren hattın çizgi arasında kalan deniz alanıdır.