Orsa seyri yelkencilikte yokuş yukarı seyir demektir.
Orsa seyrinde en çok kulanacağımız terimler şöyledir;
- Yokuş yukarı
- Yokuş aşağı
- Ruzgarüstü
- Ruzgaraltı
Yelkenli bir teknenin rüzgarla
yapabileceği en dar açı 45 derecedir. Yelkencilikte tramola
yapmasanız bile en yavaş seyir orasa seyridir. Daha kesin
söylemek gerekirse orsa seyrinde tekneyi yatırma gücü, ileri
hareket etirme gücünden dört kat fazladır.
Orsa seyrinde dalgalı denizde tekne baş
kıç vurması yapar. Orsa seyrinde mürettebat rüzgarüstü
tarafında ve teknenin önüne doğru oturmak zorunda olduğundan
serpintilerden daha fazla etkilenir. Yani dümencinin
rüzgarüstü tarafta, ana yelkenin karşısında oturması
gerekir. Baş kıç vurmasını en aza indirebilmek için
mürettebatın bu aksta ve direğin arkasında toplamak gerekir.
Rüzgarüstüne giderken mürettebatın önde oturmasının en büyük
sakıncası, tekneye çarpan dalgaların serpintisiyle
ıslanmasıdır.
Yelkenli teknelerin rüzgara en çok
yaklaşabildiği bu seyirde flok çarmıklara kadar, ana yelken
de teknenin ortasına kadar trim edilir. Orsa seyrine volta
vurmakta denir.
Unutulmamalıdır ki yelkenli tekneler her
ne olursa olsun rotasından rüzgaraltına kayarak düşer. Düşme
nedeniyle tecrübeli denizciler hedeflerinin bir kaç derece
yukarısına doğru seyir yapmaya çalışır. Orsa seyrinde
demirli veya hareket halinde olan bir başka teknenin
rüzgarüstü yanından geçmemeye çalışılmalıdır. Düşme
nedeniyle çarpma ihtimalini ortadan kaldırmak için rüzgar
altından geçmek emniyetli olacaktır.
Ayrıca Yavaş giden bir teknenin hızlı
giden bir tekneden daha fazla düşeceğinide unutulmamalıdır.
Yavaş giderken başka bir nesnenin rüzgarüstünden geçmek daha
tehlikeli olacaktır.
Orsa seyrinde yelkenler içeriye doğru
gergin olduğu kadar da yukarıya doğruda gergin olmalıdır.
Ancak cenova çok çokta gerilmemelidir. Orsa seyrinde
yelkenle olabildiğince düz olması gerektiğinden anayelken ve
ön yelkenlerin mandarları yeteri kadar gergin olmalıdır.
Orsa seyrinde yapraklanma iki şekilde
önlenir: Yelkenler daha fazla tirim edilir yani kasılır yada
biraz ruzgaraltına dönülür. Yada herikiside yapılır.
Yelkenler gerginse ve yapraklanıyorsa
teknenin başını bir kaç derece rüzgataltına düşürün.
Orsa seyrinde ön yelkenlerde bulunan
kurdelelerden yararlanabiliriz. İskeledeki kırmızı,
sancaktaki yeşildir. Eğer ön yelken tamamen içeri tirim
edilmiş ve rüzgarüstü ve rüzgaraltı kurdeleri geriye doğru
uçuşuyorsa, kırkbeş derecelik açı ile gidiyorsunuz demektir.
Eğer rüzgar üstündeki kurdele düşüyorsa rüzgarüstüne fazla
çıktınız. Yükseldiniz demektir. Eğer rüzgaraltı kurdele
yukarı doğru ise rüzgaraltına çok düştünüz demektir.
20 dereceye kadar olan bayılma normaldir
bunun üzerine çıkıldığında tekne yavaşlar.
Tıramola Atmak
